De Nederlandse Bevrijdingsfestivals: feestelijk én zinnig

We staan vandaag samen stil bij onze belangrijkste waarden: vrijheid, democratie en mensenrechten. Dat is niet zomaar gekomen; we vieren deze nationale feestdag sinds 1946 en voornamelijk om de bevrijding van de Duitse bezetting tot het jaar daarvoor te herdenken. Naast dat we vandaag stilstaan bij onze persoonlijke vrijheid en wat dat voor ons allemaal betekent, zijn er ook genoeg festiviteiten om de vrijheid daadwerkelijk op een uitbundige manier te vieren. 

Vrijheidscolleges

Vrijheidscolleges heeft vandaag een volle agenda, met alle vrijheidssprekers van dit jaar die door het hele land trekken om op de bevrijdingsfestivals hun Vrijheidscolleges te geven. Zo kun je Tineke Ceelen zien op het Bevrijdingsfestival Brabant, zie je Jeangu Macrooy op het Bevrijdingsfestival Flevoland en staat Joenoes Polnaija op het Bevrijdingsfestival Zeeland. Als kers op de taart organiseren we net als vorig jaar een live talkshow in poppodium TivoliVredenburg in Utrecht, die vanavond om 20:00 uur begint. We bespreken met mensen zoals Emine Uğur, Lisa Weeda en Jelmer Mommers thema’s die ons het laatste jaar allemaal hebben beziggehouden: het klimaat, leven in oorlog en bestaanszekerheid. Vrijheid kan niet zonder jou. 

(Vrijheidscolleges Live 2023)

Wie liever gaat feesten vandaag kan ook zijn geluk niet op: er zijn Bevrijdingsfestivals georganiseerd in 14 steden in alle provincies, waar maar liefst 300 artiesten zullen optreden. Tabitha, Froukje en MEAU zijn dit jaar de ambassadeurs van de vrijheid, die met een helikopter over Nederland vliegen en op de festivals optreden. Een goede en passende keus: zo zegt Froukje bijvoorbeeld dat ‘muziek blijft verbinden, dat is zo mooi’. En daar heeft ze helemaal gelijk in, want als je samen naar muziek luistert, vergeet je even wat je afkomst is, wat je politieke voorkeur is, of waar je je mee bezig houdt in het dagelijks leven. 

Zuinig zijn op vrijheid

Het enige wat telt is dat we samen de vrijheid vieren en niet vergeten dat vrij zijn niet vanzelfsprekend is. ‘Als je op weg bent om je dromen waar te maken, is daar geen sprake meer van als je vrijheid wordt afgepakt. Zoals nu in Oekraïne gebeurt, dan komt het opeens heel dichtbij. Dat maakte het ook weer schrijnend. Overal op de wereld lijden mensen en ik schrok zo van deze oorlog in Oekraïne. Je denkt dan toch eerder: straks zijn wij aan de beurt’, vertelt Froukje. Ook Evgeniy Levchenko is zich hier enorm bewust van: het is voor hem pijnlijk om naar de situatie te kijken, vertelt hij in zijn Vrijheidscollege short. Levchenko deelt in deze video wat vrijheid voor hem betekent, als Oekraïense Nederlander, en hoe we er zuinig op moeten zijn. Vandaag spreekt hij hierover op het Bevrijdingsfestival Drenthe. 

De festivals hebben dus naast het samenbrengen van mensen voor een prachtige feestdag ook een duidelijke achterliggende boodschap. Toch hebben de Bevrijdingsfestivals het ook zwaar in Nederland. Het had niet veel gescheeld of Bevrijdingsfestival Utrecht was niet doorgegaan. Onlangs verscheen het nieuwsbericht op DUIC dat het festival mogelijk niet zou doorgaan, waarna de provincie en de gemeente geld bijlegden om het festival tóch mogelijk te maken. De organisatie gaf aan dat de nasleep van de coronacrisis, de stijgende inflatie, de fors gestegen loonkosten, krapte op de arbeidsmarkt en een tekort aan materialen het organiseren van een mooi en passend festival erg lastig maakte. Er komen jaarlijks zo’n 37.000 tot 45.000 bezoekers op het festival af: een enorm aantal mensen dat het samenkomen waardeert en op deze dag, al dan niet met live-muziek, stilstaat bij onze vrijheid als Nederlanders. De Bevrijdingsfestivals zijn dus van groot belang voor onze samenleving, naast dat het ook een fantastisch leuke dag oplevert.   

Fotografie: Bevrijdingsfestival Utrecht: LindeDorenbos. Vrijheidscolleges Live 2022: Jelmer de Haas