Meer dan tachtig jaar geleden sprak de Amerikaanse president Roosevelt over de vier vrijheden die overal ter wereld zouden moeten gelden. Een van die vrijheden is de freedom of speech: de vrijheid van spreken en meningsuiting. Wat houdt deze vrijheid precies in?
Op 6 januari 1941 sprak president Franklin Delano Roosevelt in Washington de State of the Union uit, de jaarlijkse ‘troonrede’ in de Verenigde Staten. Zijn rede ging de geschiedenis in als de Four Freedoms-rede. Roosevelt formuleerde vier vrijheden die voor iedereen ter wereld zouden moeten gelden en die nog steeds actueel zijn: freedom of speech and expression, freedom of worship, freedom from want en freedom from fear. Roosevelts woorden zijn nog steeds actueel: ook vandaag de dag is vrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend.
Dat geldt ook voor de vrijheid van meningsuiting of vrijheid van expressie. Dit is de vrijheid van burgers om hun overtuigingen in het openbaar kenbaar te maken zonder voor de mening door de staat bestraft te worden, of represailles van andere burgers te hoeven dulden. Ook omvat dit het recht informatie vrijelijk te mogen verzamelen en verspreiden, zoals door journalisten.
Vrijheid van meningsuiting was in de ogen van president Roosevelt een absolute voorwaarde voor een democratie. Het is een grondrecht voor iedereen, omdat elke mening belangrijk is. Iedereen mag zich uitspreken – voor én tegen iets. Er zit wel een grens aan: je mag bijvoorbeeld niet haatzaaien of aanzetten tot geweld.
De vrijheid van meningsuiting is, net als de meeste andere grondrechten, niet absoluut. Als een mening bijvoorbeeld sterk beledigend of discriminerend is, is dat onder bepaalde omstandigheden strafbaar. Toch wordt vrijheid van meningsuiting vaak beschouwd als een onmisbaar onderdeel van een democratie. Niet voor niets staat de vrijheid om zonder angst voor vervolging je mening te kunnen uiten expliciet vermeld in de Universele verklaring van de rechten van de mens en in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Wat betekent de vrijheid van spreken in de praktijk, ook voor jou vandaag de dag? Dit betekent onder meer dat je je moet kunnen uitspreken over de dingen die jij belangrijk vindt, zonder daarbij anderen te beledigen of discrimineren. Een ander mag jou op basis van die uitspraken ook niet bedreigen of pijn doen. Zoals je begrijpt, is dit nog lang niet overal ter wereld het geval.
astriddenhaan-250303_MG_0081.jpg)
Stichting Vrijheidscolleges verzorgt inspirerende lessen op scholen voor voortgezet onderwijs, mbo, hbo en wo. Bij het samenstellen van het programma kiezen we sprekers en thema’s passen bij de belevingswereld en interesses van jongeren. Daarnaast zoeken we naar manieren om jongeren kritisch te laten nadenken over onderwerpen die nieuw voor hen zijn. Onze Vrijheidssprekers vertellen hun verhaal, maar horen ook graag van leerlingen en studenten hoe zij over vrijheid denken.
Ook inspirerende verhalen over vrijheid op jouw locatie?
.jpg)
.jpg)
